UROLOGIA - jakie schorzenia leczy urolog

Urologia to specjalizacja, która ma za zadanie diagnostykę i leczenie schorzeń w obrębie układu moczowego mężczyzn i kobiet. Układ moczowy składa się z: nerek, dróg moczowych, pęcherza moczowego oraz cewki moczowej. Jego najważniejszym zadaniem jest przefiltrowywanie z organizmu szkodliwych produktów ubocznych przemiany materii oraz wydalanie ich z organizmu z moczem. Ze względu na swoją specyfikę układ moczowy jest ściśle powiązany z układem płciowym.

Układ moczowo-płciowy szczególnie wykazuje dużą podatność na infekcje, łatwo dochodzi do namnażania się bakterii oraz infekcji grzybicznych. Urologia zajmuje również dysfunkcjami układu moczowo-płciowego u mężczyzn, które mogą być źródłem dużego dyskomfortu fizycznego, jak również psychicznego. Zaburzenia urologiczne u mężczyzn często wpływają negatywnie na funkcje seksualne i erekcję.

Jakie objawy obserwujemy w chorobach urologicznych?

• częste lub rzadkie oddawanie moczu, zatrzymanie moczu
• wysiłek lub ból w czasie oddawania moczu, osłabienie jego strumienia
• krwiomocz, białkomocz, obecność ropy, mocz spieniony lub o ciemnej barwie
• nietrzymanie moczu
• uczucie zalegania moczu w pęcherzu już po jego oddaniu
• ból, obrzęk jąder lub wyczuwalne guzki, zgrubienia
  
• zmiany w obrębie narządów płciowych, objawy tj.: ból, swędzenie, pieczenie, zaczerwienienie
  
• ból występujący w trakcie współżycia.

Najczęściej występujące schorzenia układu moczowego

• infekcje dróg moczowych
• kamica nerkowa i moczowodowa
• pęcherz nadreaktywny
• nietrzymanie moczu
• przerost gruczołu krokowego u mężczyzn (rozrost stercza)
• nowotwory: nerek, jąder, pęcherza, prącia, cewki moczowej

Diagnoza i leczenie urologiczne przebiega na podstawie przeprowadzenie wywiadu, badanie przedmiotowe, palpacyjne, zlecenie i ocenę badań laboratoryjnych, wymazu, USG oraz innych badań uzupełniających. Leczenie schorzeń obejmuje farmakoterapię lub leczenie operacyjne zgodnie z zaleceniami lekarza.

Kamica nerkowa

Kamica nerkowa to schorzenie, w którym występują nierozpuszczalne złogi (tzw. kamienie) w drogach moczowych. Kamienie powstają na skutek wytrącania się nadmiaru substancji chemicznych, które nie uległy rozpuszczeniu i usunięciu z moczem. Występowanie w populacji to u mężczyzn to około 10-12 % najczęściej w wieku 30-40 lat, u kobiet dwukrotnie rzadziej około 5%- między 50. a 65. rokiem życia.

Objawy kamicy nerkowej zazwyczaj mają charakter nawrotowy, mogą obejmować:

• silny ból o charakterze stałym lub kolki (nawracający), promieniujący do podbrzusza i uda
• częste parcie na pęcherz i towarzyszący mu tępy ból w okolicy lędźwiowej
• krwiomocz jeżeli kamień uszkodzi błonę śluzową dróg moczowych
• nudności i wymioty, spadek ciśnienia tętniczego krwi i omdlenia
• gorączkę, dreszcze, gdy dojdzie do zakażenia nerek – wymaga pilnej interwencji lekarskiej

Rozwojowi kamicy nerkowej sprzyja przewlekłe odwodnienie, zastój moczu, zakażenia układu moczowego oraz niewłaściwa dieta, bogata w sód, cukier i białko zwierzęce. Wpływ mają również niektóre choroby, takie jak nadczynność przytarczyc, dna moczanowa, przyjmowanie zbyt dużych dawek witaminy D i wapnia oraz niektóre leki. Do czynników ryzyka zalicza się również otyłość oraz mało aktywny tryb życia.

Kamienie zależnie od wielkości i wskazań lekarza mogą być wydalone samoistnie z pomocą środków farmakologicznych, impulsami fal ultradźwiękowych lub chirurgicznie. Po usunięciu kamieni jest duże ryzyko nawrotu choroby, stąd pacjenci powinni stosować odpowiednią dietę i stosować się do zaleceń lekarskich.

Przerost gruczołu krokowego

Gruczoł krokowy (prostata, stercz) to niewielkich rozmiarów nieparzysty gruczoł, który stanowi element męskiego układu moczowo-płciowego. Jego kluczowym zadaniem jest produkcja wydzieliny, która wchodzi w skład męskiego nasienia.

Jeśli dojdzie do powiększenia gruczołu krokowego, wywiera nacisk na pęcherz oraz cewkę moczową, co jest przyczyną problemów w oddawaniu moczu. Gruczoł krokowy może się powiększać pod wpływem zmian hormonalnych zachodzących w organizmie mężczyzny, zaczynając od 40 r.ż., która powoduje łagodną postać gruczolakową. Infekcje bakteryjne mogą prowadzić do zapalenia gruczołu krokowego, które przebiegać może w postaci ostrej lub przewlekłej. Rak gruczołu krokowego to nowotwór złośliwy najczęściej występujący u mężczyzn po 50 r.ż.

Rak prostaty jest drugim najczęściej diagnozowanym nowotworem u mężczyzn, dlatego zaleca się, aby mężczyźni w grupie podwyższonego ryzyka (>50. r.ż.) powinni regularnie badać gruczoł krokowy u urologa. Zwłaszcza w przypadku krwiomoczu, dodatniego wywiadu rodzinnego (obciążenia genetyczne), siedzącego tryb życia, otyłości, stosowaniu używek (alkohol, nikotyna) oraz stresu.

Ważnym badaniem przesiewowym jest badanie antygen gruczołu krokowego (PSA). Każdy wskaźnik badania powinien być interpretowany z lekarzem, gdyż nie tylko pojedyncze oznaczanie jest ważne, ale porównanie dynamika zmian jego stężenia. Zachorowalność na raka prostaty w ciągu ostatnich dekad wzrosła kilkukrotnie, przez co staje się najczęstszym nowotworem u mężczyzn. Ponad 26% wszystkich notowanych przypadków nowotworów w Polsce stanowią właśnie nowotwory układu moczowego. Na rosnącą liczbę zachorowań wpływ ma starzenie się społeczeństwa.

Na choroby onkologiczne układu moczowego zapadają zarówno kobiety jak i mężczyźni, chociaż ryzyko wystąpienia raka pęcherza moczowego jest u mężczyzn czterokrotnie wyższe.

W Centrum Medycznym Biovena Ożarów Mazowiecki konsultacje urologiczne dla osób dorosłych realizuje lek. Michał Jaśkiewicz.